Karty charakterystyki, a tajemnica handlowa przedsiębiorstwa
Przy sporządzaniu karty charakterystyki jednym z najważniejszych etapów jest ocena składu produktu i odpowiednie przygotowanie informacji, które należy wymienić w sekcji 3 karty charakterystyki (odpowiednio 3.1 dla substancji i 3.2 dla mieszanin).
Z tej części karty charakterystyki użytkownik czerpie informacje dotyczące składu produktu, co pozwala mu na ocenę zagrożeń w połączeniu z informacjami wynikającymi z sekcji 2 dokumentu. Jest to również sekcja karty charakterystyki, która zwykle budzi największe wątpliwości przedsiębiorców ze względu na poziom niezbędnych do wymienienia danych dotyczących składu.
Sekcja 3 karty charakterystyki – jakie substancje należy wymienić?
W przypadku czystych jednoskładnikowych substancji sytuacja jest dość klarowna, tutaj nie mamy możliwości zatajenia informacji w karcie charakterystyki, musimy odpowiednio zidentyfikować nasz produkt przy pomocy nazwy chemicznej i odpowiednich numerów (CAS, EC, numeru indeksowego). Wyjątki mogą dotyczyć substancji, które znajdują się w fazie R&D – zgodnie z wyłączeniami z rozporządzenia REACH i CLP.
Karty charakterystyki dla mieszanin są zagadnieniem bardziej złożonym, ponieważ wymienienie składników w sekcji 3 podlega zasadom określonym w załączniku II do rozporządzenia REACH, zmienionym przez rozporządzenie 2020/878/UE.
W skrócie – w karcie charakterystyki należy wykazać substancje, które:
- Są klasyfikowane jako stwarzające zagrożenie w myśl rozporządzenia CLP i znajdują się w mieszaninie powyżej określonych w rozporządzeniu 2020/878/UE stężeń;
- Substancje, dla których określone zostały wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) w środowisku pracy na poziomie unijnym;
- Substancje vPvB, PBT oraz ED.
Dodatkowo należy również wymienić substancje, dla których określone został wartości NDS na poziomie krajowym (w odniesieniu do Sekcji 8, gdzie należy wymienić stosowne krajowe wartości NDS).
Karty charakterystyki mogą więc zawierać w sekcji 3.2 dla mieszanin zróżnicowaną ilość informacji, w zależności od składu produktu i charakteru stwarzanych przez komponenty zagrożeń. Czasami będzie to znikomy ułamek kompozycji (na przykład roztwory wodne o niewielkim stopniu zagrożenia), w innych przypadkach będzie należało wymienić wszystkie (na przykład mieszaniny rozpuszczalników organicznych, gdzie większość substancji posiada wartości NDS).
Pojawia się więc pytanie – czy karta charakterystyki umożliwia ochronę tajemnicy handlowej przedsiębiorstwa?
Karty charakterystyki i alternatywna nazwa rodzajowa
Co do zasady wszystkie informacje wymagane na podstawie zapisów rozporządzenia 2020/878/UE muszą zostać zawarte w karcie charakterystyki, aby można było mówić o dokumencie, który jest zgodny z przepisami.
Poradnik dotyczący sporządzania kart charakterystyki wskazuje, że:
„Informacji, które muszą zostać zamieszczone w karcie charakterystyki, nie można zastrzec jako poufnych”
Przepisy unijne są w tym zakresie rygorystyczne i zasadniczo nie przewiduje się odstępstw od ich stosowania. Istnieje jednak mechanizm, przewidziany w rozporządzeniu CLP, który w teorii umożliwia „zamaskowanie” tożsamości substancji – wynika on z artykułu 24 rozporządzenia CLP. Alternatywna nazwa rodzajowa ma na celu ochronę poufności danych wynikających z prowadzonej działalności gospodarczej, w szczególności praw własności intelektualnej.
Alternatywna nazwa rodzajowa to specyficzny identyfikator substancji, który w komunikacji dotyczącej substancji (w tym właśnie w kartach charakterystyki) zastępuje jej nazwę chemiczną i usuwa konieczność ujawnienia numeru CAS czy numeru EC. Nie jest to jednak rozwiązanie uniwersalne, ponieważ jego stosowanie jest ograniczone do określonych przypadków:
- Stosowanie alternatywnej nazwy rodzajowej jest możliwe tylko dla substancji w mieszaninach (nie można złożyć wniosku dla czystej substancji);
- Stosowanie jest ograniczone do mieszanin uwzględnionych we wniosku;
- Najważniejsze: alternatywna nazwa rodzajowa może zostać nadana tylko dla substancji, które spełniają wymagania określone w części 1 załącznika I do rozporządzenia CLP.
Wniosek taki można złożyć więc tylko dla substancji, które mają niski profil zagrożeń. Substancje żrące, działające toksycznie na środowisko czy substancje CMR nie będą mogły być objęte stosowaniem alternatywnej nazwy rodzajowej. Dodatkowo podmiot składający wniosek musi być w stanie wykazać, że stosowanie alternatywnej nazwy chemicznej zaspokaja wymóg przekazania wystarczających informacji, dla podjęcia niezbędnych środków ostrożności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wymóg zagwarantowania, że ryzyko wynikające z użytkowania danej mieszaniny jest odpowiednio kontrolowane.
W praktyce użycie tego środka ochrony danych jest bardzo ograniczone i rzadko stosowane przez dostawców substancji i mieszanin chemicznych, ponieważ wiąże się z dodatkowymi obowiązkami administracyjnymi (złożenie wniosku i sprawdzanie czy zawarte w nim dane nie uległy zmianie) oraz kosztami (złożenie wniosku objęte jest opłatami administracyjnymi uzależnionymi od ilości mieszanin).
Karty charakterystyki – inne jurysdykcje
Nie wszędzie przepisy dotyczące stosowania tajemnicy handlowej są tak sztywne jak w Unii Europejskiej. Na przykład w USA karty charakterystyki mogą zawierać klauzule poufności w dużo bardziej elastyczny sposób, chociaż również tutaj istnieją pewne ograniczenia.
Możliwość maskowania informacji należy oceniać dla każdego produktu i każdej jurysdykcji indywidualnie, ponieważ wymagania będą różniły się w zależności od kraju i substancji.
Karty charakterystyki – co dalej?
Ze względu na ograniczone możliwości traktowania danych odnośnie składu jako tajemnicy handlowej przedsiębiorstwa w świetle przepisów unijnych należy podejść do opracowania sekcji 3 karty charakterystyki w sposób analityczny i szczegółowy, tak aby upewnić się, że tylko absolutnie niezbędne informacje zostają w niej wymienione. Dodatkowo mamy możliwość podawania stężeń substancji jako zakresów, a nie dokładnych wartości – tutaj musimy jednak pamiętać, że nie powinniśmy tych zakresów aplikować dowolnie, ale w sposób, który nie wpłynie na obraz całego dokumentu.
KONTAKT
MASZ PYTANIA?
Skontaktuj się z nami!