Wraz z rosnącą liczbą obowiązków wynikających z przepisów REACH i CLP coraz większego znaczenia nabiera właściwe przekazywanie informacji o bezpieczeństwie chemicznym. Jednym z kluczowych narzędzi w tym zakresie jest rozszerzona karta charakterystyki, określana skrótem eSDS (extended Safety Data Sheet).
To nie tylko rozszerzona wersja standardowej karty charakterystyki – to także dokument, który zapewnia szczegółową komunikację na temat bezpiecznego stosowania substancji w całym łańcuchu dostaw.

Czym właściwie jest eSDS?

Rozszerzona karta charakterystyki to karta charakterystyki uzupełniona o scenariusze narażenia (Exposure Scenarios, ES).

Scenariusze te są opracowywane zgodnie z przepisami rozporządzenia REACH i opisują warunki, w których dana substancja może być używana bez ryzyka dla ludzi i środowiska.
W praktyce eSDS zawiera więc nie tylko podstawowe informacje o zagrożeniach, ale również konkretne zalecenia dotyczące sposobu pracy z substancją, zabezpieczeń technicznych czy środków ochrony osobistej, bardziej szczegółowe niż w przypadku podstawowej wersji tego dokumentu.

Nie każda substancja wymaga przygotowania eSDS – obowiązek ten dotyczy jedynie określonych przypadków.

Podstawa prawna

Wymóg opracowania rozszerzonej karty charakterystyki wynika z art. 31 ust. 7 rozporządzenia REACH.

„Każdy uczestnik łańcucha dostaw, od którego wymagane jest sporządzenie raportu bezpieczeństwa chemicznego zgodnie z art. 14 lub 37, zamieszcza w załączniku do karty charakterystyki odpowiednie scenariusze narażenia (w stosownych przypadkach zawierające kategorie stosowania i narażenia) obejmujące zastosowania zidentyfikowane oraz szczególne warunki wynikające z zastosowania sekcji 3 załącznika XI.

W trakcie sporządzania własnej karty charakterystyki dla zastosowań zidentyfikowanych każdy dalszy użytkownik zamieszcza w niej odpowiednie scenariusze narażenia oraz wykorzystuje wszelkie odpowiednie informacje umieszczone w karcie charakterystyki, którą mu dostarczono.

W trakcie sporządzania własnej karty charakterystyki dla zastosowań, o których przekazał on informacje zgodnie z art. 37 ust. 2, każdy dystrybutor przekazuje odpowiednie scenariusze narażenia oraz wykorzystuje wszelkie odpowiednie informacje umieszczone w karcie charakterystyki, którą mu dostarczono.”

W uproszczeniu, zgodnie z powyższymi przepisami, uczestnik łańcucha dostaw, który ma obowiązek sporządzenia raportu bezpieczeństwa chemicznego (CSR), musi dołączyć do karty charakterystyki odpowiednie scenariusze narażenia obejmujące zastosowania zidentyfikowane substancji.

Kiedy konieczne jest przygotowanie eSDS?

Rozszerzona karta charakterystyki musi być opracowana i przekazana odbiorcy, jeżeli spełnione są wszystkie poniższe warunki:

✅ Substancja została zarejestrowana w ilości co najmniej 10 ton rocznie na jednego rejestrującego,
✅ Substancja jest zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z CLP lub została uznana za:
– PBT (trwała, bioakumulatywna i toksyczna),
– vPvB (bardzo trwała i bardzo bioakumulatywna),
✅ Dla substancji sporządzono ocenę bezpieczeństwa chemicznego (CSA).

W takiej sytuacji dostawca ma obowiązek dołączyć scenariusze narażenia jako załączniki do karty charakterystyki i przekazać kompletny dokument odbiorcom produktu.

Co zawiera scenariusz narażenia?

Scenariusz narażenia to praktyczny opis sposobu bezpiecznego stosowania substancji w określonych warunkach.
Zawiera on m.in.:

• identyfikację rodzaju zastosowania (np. użycie przemysłowe, profesjonalne, konsumenckie),
• opis czynności (np. napełnianie, przelewanie, rozcieńczanie, spryskiwanie),
• dane techniczne: ciśnienie, temperatura, stan skupienia,
• zalecenia dotyczące wentylacji, filtracji i zapobiegania emisjom,
• środki ochrony indywidualnej (rękawice, maski, systemy zamknięte),
• wartości DNEL i PNEC,
• wskaźniki RCR (Risk Characterization Ratio) pokazujące poziom bezpieczeństwa zastosowania.

Dzięki temu użytkownik substancji może wdrożyć konkretne środki ograniczające ryzyko w miejscu pracy do odpowiednich poziomów.

Obowiązki dalszego użytkownika

Jeżeli Twoja firma otrzymuje eSDS od dostawcy, masz obowiązek zweryfikować, czy Twoje zastosowanie produktu jest objęte dostarczonym scenariuszem.
W praktyce oznacza to konieczność wykonania kilku kroków:

1. Sprawdzenie zgodności – czy Twoje zastosowanie produktu znajduje się w scenariuszu narażenia.
2. Wdrożenie środków ochronnych – stosuj zalecenia dotyczące bezpieczeństwa przedstawione w eSDS.
3. Reakcja w przypadku braku zgodności – jeśli Twoje zastosowanie nie zostało uwzględnione, możesz:
   • zgłosić swoje zastosowanie dostawcy,
   • opracować własną ocenę bezpieczeństwa chemicznego,
   • zmodyfikować sposób użycia lub zmienić dostawcę.

W praktyce – jak wygląda eSDS?

Rozszerzone karty charakterystyki potrafią być bardzo obszerne – często liczą kilkadziesiąt, a nawet kilkaset stron.
Załączniki ze scenariuszami narażenia są zwykle bardzo szczegółowe i wymagają fachowej interpretacji.

Analiza eSDS pozwala między innymi:

• upewnić się, że stosowanie substancji jest zgodne z wymaganiami REACH,
• przygotować się na ewentualne inspekcje ze strony organów kontrolnych,
• poprawić bezpieczeństwo pracy z chemikaliami,
• uniknąć potencjalnych sankcji administracyjnych lub odpowiedzialności cywilnej.

Wsparcie ekspertów

Rozszerzona karta charakterystyki to nie tylko formalność, ale istotny element zarządzania ryzykiem chemicznym.
Jeśli nie masz pewności, czy Twoje produkty wymagają eSDS, albo nie wiesz, jak odczytać dostarczone scenariusze narażenia – warto skorzystać z pomocy specjalistów.

+48 786 348 531

info@sds-create.pl

KONTAKT

MASZ PYTANIA?

Skontaktuj się z nami!