Zwroty P (ang. Precautionary statements) to obowiązkowy element etykiety chemicznej zgodnie z rozporządzeniem CLP (1272/2008/WE). Informują użytkownika o zalecanych środkach ostrożności, jakie należy podjąć podczas stosowania, przechowywania lub usuwania substancji lub mieszaniny niebezpiecznej.
Zgodnie z CLP, dostawca musi zamieścić odpowiednie zwroty P na etykiecie każdej substancji lub mieszaniny zaklasyfikowanej jako stwarzająca zagrożenie. Wybór zwrotów powinien wynikać z klasyfikacji zagrożeń oraz dającego się przewidzieć rodzaju i sposobu stosowania produkt, a także uwzględniać grupę odbiorców, która będzie używała produktu (inny będzie dobór zwrotów P dla konsumentów, a inny dla profesjonalistów).
Nie ma obowiązku stosowania wszystkich możliwych zwrotów – należy wybrać tylko te najbardziej adekwatne i przydatne dla użytkownika, należy również pamiętać, że ilość zwrotów P na etykiecie powinna być ograniczona do 6, natomiast może być ich więcej jeśli wymaga tego natura i charakter zagrożeń stwarzanych przez substancję lub mieszaninę chemiczną.
Zwroty P powinny znaleźć się w widocznym miejscu etykiety, obok innych elementów oznakowania CLP. Wszystkie zwroty P zamieszczone w karcie charakterystyki w sekcji 2.2 powinny zostać umieszczone na etykiecie produktu chemicznego.
✅ Dobór zwrotów P powinien być celowy – wybieraj tylko te, które faktycznie odnoszą się do danego zagrożenia i zastosowania produktu, nie należy rozszerzać listy zwrotów P do wszystkich dostępnych – to powoduje trudność w ich zamieszczeniu na etykiecie.
✅ Etykieta musi być czytelna – nadmiar zwrotów P na etykiecie może utrudnić znalezienie kluczowych informacji przez użytkownika.
✅ Zwroty P muszą być zgodne z treścią karty charakterystyki (Podsekcja 2.2 SDS).
✅ Tłumaczenie ma znaczenie – wszystkie zwroty muszą być przetłumaczone na język kraju, w którym produkt jest wprowadzany do obrotu.
✅ Stosuj aktualne wersje zwrotów P, zgodnie z wykazem w rozporządzeniu CLP.
Zwroty P to praktyczne zalecenia dla użytkownika chemikaliów – mówią, jak bezpiecznie stosować, przechowywać i usuwać niebezpieczne produkty chemiczne. Ich odpowiedni dobór i umieszczenie na etykiecie to jeden z podstawowych etapów tworzenia etykiety CLP.